📌 บทนำ

ในระบบ GIS (Geographic Information System) โดยเฉพาะใน ArcMap ของ ESRI การทำงานกับข้อมูลเชิงพื้นที่จะไม่สมบูรณ์หากไม่รู้จัก 3 เครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้คุณสามารถ

• ตรวจสอบข้อมูล (Identify)
• เลือกสิ่งที่ต้องการวิเคราะห์ (Select)
• เข้าถึงข้อมูลเชิงตาราง (Attribute Table)

---

🔍 1. การใช้เครื่องมือ Identify (ตรวจสอบข้อมูลเฉพาะจุด)

1.1 เครื่องมือนี้อยู่ตรงไหน?

• อยู่บนแถบเครื่องมือมาตรฐาน (Standard Toolbar)
• ไอคอน: ตัว i เล็กในกรอบสี่เหลี่ยม

1.2 วิธีใช้งาน:

1. คลิกปุ่ม Identify
2. นำเมาส์ไปคลิกบนพื้นที่หรือวัตถุใด ๆ บนแผนที่ (เช่น ตำบลหรือหมู่บ้าน)
3. กล่อง “Identify Results” จะปรากฏขึ้น
4. ในกล่องนี้จะแสดงข้อมูลทั้งหมดของ Feature ที่คลิกไว้ เช่น
   • ชื่อแขวง (PNAME)
   • ชื่อตำบล (DNAME)
   • หมู่บ้าน (VNAME)
   • รหัสเขต (DIS_CODE, TID) ฯลฯ

1.3 คำแนะนำการใช้งานระดับสูง:

• เลือก Layer ที่ต้องการตรวจสอบจาก dropdown “Identify from:”
• สามารถคลิกหลายจุดได้ต่อเนื่อง ข้อมูลจะถูกเก็บไว้เป็นลิสต์ด้านซ้ายใน “Identify Results”
• คลิกขวาที่รายการใน Identify Results → “Flash”, “Zoom To”, หรือ “Add to Selection” ได้

---

✅ 2. การใช้เครื่องมือ Select Features (เลือก Feature)

2.1 เครื่องมือนี้อยู่ตรงไหน?

• อยู่ในแถบ “Tools” Toolbar
• ไอคอน: ลูกศรสีดำ/ฟ้าชี้ไปทางขวา

2.2 วิธีใช้งานพื้นฐาน:

1. คลิกไอคอน Select Features
2. คลิกที่วัตถุหรือพื้นที่บนแผนที่ที่ต้องการเลือก
3. หากต้องการเลือกหลายรายการให้กดปุ่ม Shift ค้างไว้ระหว่างคลิก
4. Feature ที่ถูกเลือกจะมีสีฟ้าเข้ม (หรือสีที่กำหนดไว้)

2.3 วิธีเลือกขั้นสูง:

• ใช้ Select by Attributes: เลือก Feature จากเงื่อนไข เช่น "PNAME" = 'Savannakhet'

• ใช้ Select by Location: เลือก Feature ที่อยู่ใน, ทับซ้อน, ห่างจาก Feature อื่น เช่น เลือกเฉพาะหมู่บ้านในตำบล X

2.4 เทคนิคที่มืออาชีพใช้:

• สามารถสร้าง Layer ใหม่จาก Feature ที่เลือก (คลิกขวาที่ Layer → Data → Export Data → “Selected Features”)

• ใช้ปุ่ม “Clear Selected Features” เพื่อยกเลิกการเลือกทั้งหมด

• ใช้เครื่องมือ “Interactive Selection Method” เปลี่ยนวิธีการเลือก (เช่น ลากกรอบ, วาดวงกลม, ฯลฯ)

---

📋 3. การเปิดและใช้งาน Attribute Table (ตารางข้อมูล)

3.1 วิธีเปิดตาราง:

• คลิกขวาที่ชื่อ Layer → เลือก “Open Attribute Table”

• ตารางจะปรากฏขึ้นพร้อมข้อมูลของทุก Feature

3.2 โครงสร้างตาราง:

• แต่ละแถว = 1 Feature
• แต่ละคอลัมน์ = 1 Attribute (เช่น รหัส, ชื่อ, พิกัด)

3.3 ตัวอย่างฟิลด์ในภาพ:

ฟิลด์	คำอธิบาย
FID	ลำดับของ Feature
Shape	รูปร่างของข้อมูล (Point, Polyline, Polygon)
PNAME	ชื่อแขวง (ภาษาอังกฤษ)
PNAME_LA	ชื่อแขวง (ภาษาลาว)
TID, DIS_CODE	รหัสตำบล/อำเภอ
DNAME, VNAME	ชื่อตำบลและหมู่บ้าน

3.4 เครื่องมือใน Attribute Table:

• Switch Selection: สลับการเลือก (สิ่งที่ยังไม่เลือกจะถูกเลือกแทน)
• Show Selected Records Only: แสดงเฉพาะข้อมูลที่ถูกเลือก
• Table Options (มุมขวาบนของตาราง):
  • Export → ส่งออกข้อมูล
  • Add Field → เพิ่มฟิลด์ใหม่
  • Turn off All Fields → ปิดการแสดงฟิลด์บางช่อง

---

🛠️ เทคนิคการใช้งานจริง: “จาก Select ไป Export”

ขั้นตอน:

• ใช้ Select Features เลือกหมู่บ้านที่ต้องการ

• เปิด Attribute Table → “Show Selected Records Only”
• คลิกขวาที่ Layer → Data → Export Data → “Selected Features”

• ตั้งชื่อและที่อยู่ของ Shapefile ใหม่ → คลิก OK

ผลลัพธ์: คุณจะได้ Shapefile ใหม่ที่มีเฉพาะ Feature ที่เลือกไว้

ดูวีดีโอละเอียดด้านล่าง