🔷 1. ArcMap คืออะไร?
ArcMap เป็นโปรแกรมหลักในชุดซอฟต์แวร์ ArcGIS Desktop ซึ่งพัฒนาโดยบริษัท Esri (Environmental Systems Research Institute)
ArcMap เป็นเครื่องมือสำคัญสำหรับงาน ระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS: Geographic Information System) ที่ช่วยให้ผู้ใช้งานสามารถ:
- สร้างและแสดงแผนที่
- วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่
- แก้ไขและจัดการฐานข้อมูลเชิงพื้นที่
- ออกแบบและพิมพ์แผนที่เพื่อการนำเสนอ
ArcMap ทำงานร่วมกับข้อมูลทั้ง เชิงพื้นที่ (Spatial) เช่น จุด เส้น พื้นที่ และ ข้อมูลเชิงบรรยาย (Attribute) เช่น ชื่อถนน ประชากร หรือรหัสพื้นที่ต่าง ๆ
🔷 2. ArcMap ใช้ทำอะไรได้บ้าง?
ArcMap มีความสามารถครอบคลุมหลายด้านของงานภูมิสารสนเทศ ดังนี้:
📍 2.1 แสดงผลข้อมูลแผนที่ (Map Visualization)
ArcMap สามารถแสดงข้อมูลจากหลายแหล่ง เช่น Shapefile, Raster, Geodatabase และข้อมูลออนไลน์ ให้แสดงออกมาเป็นแผนที่สวยงามและเข้าใจง่าย
✏️ 2.2 แก้ไขข้อมูลเชิงพื้นที่ (Spatial Editing)
สามารถวาด ปรับ แก้ไขจุด เส้น และพื้นที่ต่าง ๆ เช่น แก้แนวเขตตำบล เส้นทางถนน หรือขอบเขตแปลงเกษตร
🧮 2.3 วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพื้นที่ (Spatial Analysis)
ArcMap มีเครื่องมือวิเคราะห์มากมาย เช่น:
- คำนวณระยะทางใกล้สุด (Nearest Distance)
- ค้นหาพื้นที่ซ้อนทับ (Overlay Analysis)
- วิเคราะห์พื้นที่เสี่ยง เช่น น้ำท่วม ไฟป่า
- สร้าง Buffer รอบจุด/เส้น
🗃️ 2.4 จัดการข้อมูล GIS
ArcMap รองรับการจัดการข้อมูลได้หลายรูปแบบ เช่น:
- เชื่อมโยงข้อมูลจาก Excel, CSV
- สร้างฐานข้อมูลภูมิศาสตร์ (Geodatabase)
- เขียน/รัน Model หรือ Python Script เพื่อวิเคราะห์อัตโนมัติ
🖨️ 2.5 ออกแบบแผนที่ (Map Layout & Printing)
สามารถออกแบบแผนที่เพื่อการนำเสนอ เช่น:
- เพิ่มสัญลักษณ์ ทิศเหนือ สเกล คำอธิบาย
- พิมพ์ออก A4, A3 หรือส่งออกเป็นไฟล์ PDF/JPG
🔷 3. ArcMap รองรับไฟล์อะไรบ้าง?
| ประเภทไฟล์ | รายละเอียด |
|---|---|
.shp | ข้อมูลเชิงพื้นที่แบบจุด เส้น พื้นที่ |
.dbf | ตารางข้อมูลเชิงบรรยาย |
.tif, .jpg, .img | ข้อมูลภาพถ่ายดาวเทียม (Raster) |
.gdb | Geodatabase ของ Esri |
.mxd | ไฟล์โปรเจกต์ของ ArcMap |
.xls, .csv | ตารางข้อมูลจาก Excel หรือ CSV |
🔷 4. ตัวอย่างการใช้งาน ArcMap ในชีวิตจริง
| สาขา | ตัวอย่างการใช้งาน |
|---|---|
| ผังเมือง | วางแผนเขตที่อยู่อาศัย เขตอุตสาหกรรม |
| สิ่งแวดล้อม | วิเคราะห์พื้นที่ป่าถูกบุกรุก |
| เกษตรกรรม | วางแผนพื้นที่ปลูกพืช แผนที่แปลงเกษตร |
| การศึกษา | แสดงที่ตั้งโรงเรียนกับจำนวนประชากร |
| ธุรกิจ | หาทำเลเปิดร้าน วิเคราะห์กลุ่มเป้าหมาย |
| การท่องเที่ยว | สร้างแผนที่แหล่งท่องเที่ยว |
🔷 5. สรุปข้อดีของ ArcMap
- ใช้งานง่าย เหมาะสำหรับผู้เริ่มต้น GIS
- เครื่องมือครบถ้วนสำหรับการทำแผนที่และวิเคราะห์
- รองรับข้อมูลได้หลากหลายประเภท
- ใช้ในงานวิชาการ หน่วยงานราชการ เอกชน และงานวิจัยอย่างแพร่หลาย